CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, Hazine'nin yap-işlet-devret (YİD) projeleri kapsamında Osmangazi, Çanakkale ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Avrasya Tüneli'ne verilen garantiler nedeniyle yalnızca ilk 6 ayda işletmeci firmalara 18 milyar 593 milyon TL ödediğini ifade etti.
Yavuzyılmaz, Hazine'nin 2024 yılının sonunda sadece bu projelere ödeyeceği tutarın 37 milyar TL'yi geçeceğini vurgulayarak, "Temmuz ayında geçiş ücretleri zamlanacak. Yılın sonunda bu tutar daha da artacak. Hazine, bu projeler için bir önceki yıla göre iki kat daha fazla ödenek ayırmak zorunda kalıyor" dedi.
Geçiş Ücretlerinde Artış
Yavuzyılmaz şu detayları paylaştı: "1 Temmuz itibarıyla bu projelerde yapılacak kur ayarı ile geçiş ücretleri Osmangazi Köprüsü'nde 1.808 TL, Çanakkale Köprüsü'nde 740 TL, Avrasya Tüneli'nde 213 TL ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nde 180 TL olacak. Geçiş yapan her araç için fark ödemesi Osmangazi'de 1.409 TL, Çanakkale'de 321 TL, Yavuz Sultan Selim'de 131 TL ve Avrasya Tüneli'nde 101 TL olacak."
Bu fiyat artışlarının, özellikle kur ayarından kaynaklandığını belirten Yavuzyılmaz, geçiş ücretlerindeki artışların vatandaşların günlük hayatına da olumsuz yansıyacağını dile getirdi. Hazine'nin, bu projeler nedeniyle ciddi mali yükümlülükler altına girdiğini ve kamu bütçesinin bu durumu karşılamakta zorlandığını ifade etti.
yeniden gözden geçirilmeli
Yavuzyılmaz, bu ödemelerin Hazine'ye büyük bir yük getirdiğini ve kamu kaynaklarının daha verimli kullanılabilmesi için yap-işlet-devret projelerinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı. "Bu durumun sürdürülebilir olmadığını belirten Yavuzyılmaz, devletin bu projelerdeki finansal yükümlülüklerinin artarak devam ettiğini ve bu artışın vatandaşın cebine de yansıyacağını sözlerine ekledi.
Yavuzyılmaz, Hazine'nin bu projeler için daha önce belirlenen garantiler nedeniyle işletmeci firmalara ödemek zorunda kaldığı tutarların, her geçen yıl arttığını ve bu durumun kamu maliyesi üzerinde büyük bir baskı oluşturduğunu belirtti. Özellikle döviz kurlarındaki dalgalanmaların, bu projelere yapılan ödemelerin miktarını artırdığını ve Hazine'nin daha fazla kaynak ayırmak zorunda kaldığını dile getirdi.
Vatandaşlar alternatif yollar arayacak
Yavuzyılmaz, "Hazine'nin bu yükümlülükleri, nihayetinde vatandaşın ödediği vergilerle karşılanıyor. Bu nedenle, kamu kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılması için bu projelerin yeniden değerlendirilmesi gerekiyor" dedi. Ayrıca, geçiş ücretlerinin artmasıyla birlikte, özellikle dar gelirli vatandaşların bu köprüleri ve tünelleri kullanmakta zorlanacaklarını ve alternatif yollar arayacaklarını ifade etti.
Yavuzyılmaz, yap-işlet-devret projelerinin kamu yararına olacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurgulayarak, "Bu projelerin, hem devlet hem de vatandaş için daha sürdürülebilir ve ekonomik hale getirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, Hazine üzerindeki mali yük her geçen gün artacak ve bu durum ülke ekonomisini olumsuz etkileyecektir" şeklinde konuştu.
Son olarak, Yavuzyılmaz, kamu kaynaklarının daha verimli kullanılması ve vatandaşların yükünün hafifletilmesi için, yap-işlet-devret projelerinde şeffaflık ve hesap verebilirliğin artırılması gerektiğini belirtti. "Bu projelerde daha iyi bir denetim mekanizması kurulmalı ve kamu çıkarları ön planda tutulmalıdır" diyerek sözlerini tamamladı.
