Kamu işçilerinin ödenmeyen fark ödemeleriyle gündeme gelmesi, çalışma hayatında bilinmesi gereken belli başlı kuralları hatırlatıyor. İşçilerin sahip oldukları haklar ve hafta sonu mesaiye çağrılma durumları önemli konular arasında yer alıyor. İşte tüm detaylar:
Çalışma hayatında işçilere sağlanan bazı önemli haklar bulunmaktadır ve işçilerin bu hakları bilmeleri ve kullanmaları önemlidir. İş Kanunu'na göre haftada 24 saat kesintisiz izin hakkı vardır, bu da hafta tatilini kapsar ve işçilerin hafta sonlarında mesaiye çağrılması yasal değildir.
ÖZEL GÜVENLİK KİMLİK KARTI
Silahlı veya silahsız özel güvenlik kimlik kartı almak için HAGB, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay'ın belirttiği gibi mahrumiyet olmaması ve belirli bir süre geçtikten sonra engel teşkil etmemesi gerekir.
SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE ŞİKAYET EDİLEBİLİR
Sağlık Uygulama Tebliği'ne göre acil durumlarda özel hastanelerden ek ücret alınamaz. Bu durumda işçiler ek ücret talep edilmesi halinde itiraz etmeli ve şikayetlerini İl veya İlçe Sağlık Müdürlüklerine bildirmelidir.
Farklı kamu kurumlarında çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatı, toplam çalıştıkları süre dikkate alınarak hesaplanır ve en son çalıştıkları kamu kurumu tarafından ödenir.
Taşerondan kadroya geçişte, asıl işverende çalışmaya ara vermeden devam edildiği ve devir hükümlerinin devreye girdiği için kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin parası taşeron şirket tarafından ödenmek zorunda değildir. Tüm bu haklar, işçinin asıl işverende çalışmaya devam etmesiyle korunmaktadır.
İşçilerin bazı hakları, iş akdinin kim tarafından feshedildiğine bakılmaksızın geçerlidir. Bu haklar işçilere çeşitli avantajlar sağlar ve işçilerin bilmesi önemlidir. İşçilere, ihbar süresi içinde günlük 2 saatlik iş arama izni verilir ve bu izin kullanılmazsa işveren tarafından ödenmelidir.
18 yaşını doldurup anne-babalarının sigortasından faydalanma hakkını kaybeden gençler, SGK'ya başvurarak aktivasyon kaydı açtırarak 20 yaşına kadar sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaya devam edebilirler.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yapılacağına dair iş sözleşmesinde hüküm varsa veya ayrı bir evrakla muvafakat verilmişse, bu günlerde çalışmak zorunludur. Ancak, fazla mesai gibi sonradan mesai yapmaktan vazgeçme hakkı, ulusal bayram ve genel tatil günleri için geçerli değildir. Eğer başlangıçta böyle bir muvafakat verilmemişse, çalışmak zorunda değilsiniz.
İşçiler için gece çalışması, sabit ve 7.5 saatten fazla ise, tek taraflı haklı fesih sebebi olarak kabul edilir. Çünkü bu durum, insan bedeninin kaldıramayacağı kadar ağırdır ve oldukça yıpratıcı etkilere sahiptir. Aynı zamanda, sabit gece çalışması işçi sağlığı ve psikolojisi açısından da riskler taşımaktadır.
İşçiler, işyerinde fazla çalışma yapmak istemediklerinde belirli bir prosedür izleyebilirler. Öncelikle, iş sözleşmesi veya ayrı bir muvafakatname ile verilen onayı, işverene yazılı olarak bildirerek geri alabilirler. Bu bildirimin işverene 30 gün önceden yapılması gerekmektedir. Bu süre dolduktan sonra, artık fazla mesaiye gitmek zorunda olmazlar.
Kimler fazla mesai yapamaz;
- 18 yaşını doldurmamış işçiler,
- İsyeyeri hekimi veya hastane hekimin verdiği rapora göre sağlik sorunu olan işçiler.
- Gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçiler,
- Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler.
- Yer altında maden işlerinde çalışan işçiler
Çalışma hayatında uygulanan 2 gün saat 08:00-20:00, 2 gün saat 20:00-08:00, 2 gün izin şeklindeki çalışmalar, doğal haftalık fazla mesai süresini 7.5 saat olarak belirlemektedir. (Ekstra izin günlerinde yapılan mesailer bu süreye dahil değildir.)
Bu durumda;
Asgari ücretle çalışan bir işçi, aylık en az 1.680 TL'lik fazla mesai ücreti hak edecektir. Aynı zamanda, 2 günlük izinlerde yapılacak ekstra mesailer için saat başı 56 TL ücret ödenecektir.
