Sendikaların kamu çalışanları için gündeme getirdiği vergi oranının %15'e sabitleme talebi, ne kadar haklı? Vergi dilimlerinin sabitlenmesi, memur maaşlarını nasıl etkiler?
25 Aralık 2021 tarihli ve 31700 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7349 sayılı Kanun ile 1/1/2022 tarihinden itibaren geçerli olan asgari geçim indirimi uygulaması kaldırılmış, onun yerine net asgari ücret kadar tutarın gelir vergisinden istisna tutulması uygulamasına geçilmiştir. Net asgari ücretin 17.002 TL olarak belirlenmesi ve gelir vergisi dilimlerinin yeniden belirlenmesi sonrasında 2024 yılı için gelir vergisi istisna tutarları netleşmiştir. Bu gelişmeler ışığında, memurların gelir vergisi oranının %15'e düşürülmesi konusu detaylı bir şekilde ele alınacak.
2024 yılı için gelir vergisi istisna tutarları aşağıdaki şekilde netleşmiştir.
2024 Yılı
Gelir Vergisi İstisna Tutarları
Ocak 2.550,32
Şubat 2.550,32
Mart 2.550,32
Nisan 2.550,32
Mayıs 2.550,32
Haziran 2.550,32
Temmuz 3.001,06
Ağustos 3.400,43
Eylül 3.400,43
Ekim 3.400,43
Kasım 3.400,43
Aralık 3.400,43
Devlet memurlarının maaş sistemine bakıldığında maaşın büyük bir bölümünü oluşturan özel hizmet tazminatı, ek ödeme, ilave ödeme gibi unsurlar gelir vergisine tabi değildir. Gösterge, ek gösterge, taban, kıdem ve yan ödeme aylıkları ise gelir vergisine tabidir ancak hizmetli, memur, mühendis, avukat, tabip, şube müdürü gibi örnek verebileceğimiz hiçbir unvanın gelir vergisine tabi maaş unsurları istisna tutarlarını geçmemektedir. Diğer bir ifadeyle bu unvanlarda bulunanların maaşlarından istisna tutarları sebebiyle gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır.
Diğer taraftan 2011 yılında 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile müfettiş, kontrolör, kariyer uzman ile il müdürü, daire başkanı, genel müdür yardımcısı, genel müdür, vali gibi yöneticilerin maaş sisteminde değişikliğe gidilmiştir. Bu unvanlarda bulunanların gelir vergisi matrahları daha yüksek belirlenmiştir.
Ayrıca 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi, KİT gibi farklı sözleşmeli statülerde istihdam edilen personelin gelir vergisi matrahı memurlara göre daha yüksektir. Benzer şekilde öğretmenlere ödenen ek ders ücreti de gelir vergisine tabidir ve bu ücret de maaşın önemli bir miktarını oluşturmaktadır.
Bu çerçevede; 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yeni maaş sistemine geçenler, sözleşmeli personel ile ek ders ücreti alanlar bakımından gelir vergisi diliminin %15'e sabitlenmesinin bir avantaj sağlayabileceğini, bunun gibi istisnalar dışında kalan memurların vergi diliminin %15'e sabitlenmesinin ise bir avantaj sağlamayacağını söyleyebiliriz.
