Çetinkaya, enflasyon hesaplamasının dünya genelinde nasıl yapılıyorsa Türkiye'de de aynı şekilde yapıldığını belirterek, ENAG'ın endeksinin gereğinden fazla yüksek olduğunu ifade etti. Çetinkaya, "Enflasyon hesaplamasında bir şey çevirmiyoruz" dedi.
Medya ile Sohbet Toplantısı
Çetinkaya, medya kuruluşlarının Ankara temsilcileriyle gerçekleştirdiği sohbet toplantısında, enflasyon sepeti ve ENAG ile hesaplamadaki farklılıklara ilişkin açıklamalarda bulundu. Sunum ve gazetecilerin sorularının iç içe geçtiği toplantıda, TÜFE'nin tanımından başlayarak enflasyon hesaplamalarının nasıl yapıldığını detaylı bir şekilde anlattı.
Tüketim Sepeti
Çetinkaya, tüketim sepetinin hazırlanmasında her yıl Aralık ayında güncellemeler yapıldığını ve toplam harcama içinde ağırlığı artan madde çeşitlerinin endekse dahil edildiğini, ağırlığı azalanların ise çıkarıldığını belirtti. Kamuoyunda eleştirilen "pinpon topu"nun ise hiçbir zaman endeks sepetinde yer almadığını söyledi.
Uluslararası Kurallar
TÜFE hesaplamalarının uluslararası kurallar çerçevesinde yapıldığını belirten Çetinkaya, Türkiye'nin de AB'nin el kitabına uygun hesaplama yaptığını vurguladı. Geçmişte yaşanan doğalgaz indirimi nedeniyle enflasyonun düşük gösterildiği eleştirilerine yanıt veren Çetinkaya, bu uygulamanın AB normlarına uygun olduğunu ve Eurostat’ın da aynı görüşte olduğunu söyledi.
İTO ve TÜFE Farklılıkları
Çetinkaya, TÜFE ile İstanbul Ticaret Odası (İTO) Ücretliler Geçinme İndeksi arasındaki farklılıkların nedenlerini açıkladı. İTO'nun hesaplama metodolojisinin eski ve sınırlı olduğunu belirterek, TÜİK'in çok daha kapsamlı ve maliyetli bir hesaplama yaptığını ifade etti.
Tüketim Sepeti ve Fiyat Takibi Yapılmakta
Çetinkaya, TÜİK uzmanlarının bir yıl boyunca 25 bin haneye giderek hane halkı bütçe anketi yaptığını ve bu anketlerle toplumun genelini yansıtan bir örnekleme oluşturulduğunu belirtti. Ayrıca, tüketim sepetindeki ürünlerin fiyat değişimlerinin dikkatle izlendiğini ve 900 madde çeşidiyle, farklı lokasyonlarda alınan 600 bin fiyatın dikkate alındığını söyledi.
ENAG ile Farklılıklar
Çetinkaya, TÜİK ile ENAG arasındaki rakamsal farklılıkların nedenlerini de açıkladı. ENAG'ın piyasa fiyatlarını olduğundan yüksek gösterdiğini ve bu nedenle rasyonel olmayan fiyatlara ulaşıldığını belirtti. Ayrıca, enflasyon hesaplamalarının uluslararası standartlarda yapıldığını ve Türkiye'deki enflasyonun sebeplerinin detaylı bir şekilde araştırılması gerektiğini vurguladı.
Enflasyon ve Şirket Karları
Çetinkaya, şirket karlarının enflasyon üzerinde belirleyici bir etkisi olduğunu söyledi. Akademik araştırmalara göre, Avrupa’da bu etkinin yüzde 45 düzeylerinde olduğunu ve Türkiye’deki şirketlerin enflasyonist ortamı kullanarak fahiş karlar elde ettiğini belirtti.
Gelecek Dönem Beklentileri
Çetinkaya, enflasyonun önümüzdeki aylarda tartışılmaya devam edeceğini ve kamu zamlarının Temmuz ayında enflasyon oranlarını etkileyeceğini ifade etti. Enflasyonun yaz aylarında tarihsel olarak düşük çıktığını ve kamu zamlarının Temmuz ayında devreye gireceğini söyledi.
Enflasyonun Etkileri ve Kamu Zamları
Asgari ücrete zam yapılmamasının enflasyonu olumlu yönde etkileyeceğini belirten Çetinkaya, döviz kurlarındaki stabilitenin de aylık enflasyon oranı üzerinde olumlu etkisinin olduğunu ifade etti. TÜİK Başkanı olarak, enflasyonun hesaplanmasında herhangi bir manipülasyon olmadığını ve her şeyin şeffaf bir şekilde yapıldığını vurguladı.
TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya’nın açıklamaları, enflasyon hesaplamaları ve tüketim sepeti tartışmalarına açıklık getirirken, kamuoyunda oluşan yanlış algıları düzeltmeye yönelik önemli bilgiler sundu. Çetinkaya, TÜİK'in çalışmalarının uluslararası standartlara uygun olduğunu ve enflasyonun doğru bir şekilde hesaplandığını bir kez daha vurguladı.
