Yazı, 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12. maddesinin uygulanması konusunda yeni düzenlemeler içeriyor.
Ücret Düzenlemelerinin Detayları
Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan genel yazıda, yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenecek ücretlerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye uygun şekilde belirlenmesi gerektiği vurgulandı.
Uygulamanın Hedefi Nedir?
Yeni düzenlemenin temel amacı, kamudaki yönetim ve denetim kurulu üyelikleri için ödenen ücretlerin mevzuata uygun şekilde düzenlenmesini sağlamak. Bu çerçevede, 631 sayılı KHK’nın 12. maddesi doğrultusunda ücretlerin belirlenmesi gerektiği bir kez daha hatırlatıldı.
T.C.
CUMHURBAŞKANLIĞI İDARİ İŞLER BAŞKANLIĞI
Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü
Sayı : E-74073113-045.02-271093
Konu : 631 sayılı KHK'nın 12 nci maddesi
DAĞITIM YERLERİNE
Bilindiği üzere, 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi, 1/1/2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek şekilde 7521 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile;
"10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetveller kapsamındaki kamu idareleri ve bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlar, sermayesinin yarısından fazlası tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı doğrudan veya dolaylı olarak kamuya ait olan ortaklıklar, fonlar, döner sermayeler, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler, özelleştirme kapsam ve programında bulunanlardan sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen her statüdeki personel ile belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerinden; özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilir.
Birinci fıkra kapsamındakilere, anılan fıkra kapsamında yürütülen görevler nedeniyle huzur hakkı, ücret, ikramiye gibi her ne ad altında olursa olsun bir ayda yapılabilecek ödemelerin toplam net tutarı, (108.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez. İlgililere bu fıkrada belirtilen üst sınıra tabi ödemeler dışında, söz konusu görevler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ad altında ayni veya nakdi menfaat sağlanamaz.
Birinci fıkra kapsamındakiler, birinci fıkraya tabi olarak yürüttükleri görevleri ve birden fazla görev olması halinde hangi görevin ücretini alacaklarını asli görevli oldukları kuruma beyan eder. Birinci fıkra kapsamında yürütülen görevler karşılığında ödenmesi öngörülen tutarlar, ilgili kurum veya kuruluşlarca brüt tutarları üzerinden gerekli vergi kesintileri yapılarak ilgilinin asli görevli bulunduğu kurumca bildirilen bir emanet hesabına yatırılır. İlgililere mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeye ilişkin işlemler bu maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde asli görevli bulundukları kurumlarca herhangi bir vergi kesintisi yapılmaksızın gerçekleştirilir ve üst sınırı aşan ya da ücret alınamayan görevlere ilişkin ödeme tutarları genel bütçe kapsamındaki idarelerde genel bütçeye, diğer idarelerde ise ilgili kurum bütçesine gelir kaydedilir.
Birinci fıkra kapsamında bulunmayan kişilerden; birinci fıkrada sayılan kurum ve kuruluşların anılan fıkrada belirtilen kurul ve organlarında görev alanlar (bu kurum ve kuruluşlara ait olmayan hisseleri temsilen görev alanlar hariç) ile hisse oranına bakılmaksızın birinci fıkra kapsamında sayılanlar dışındaki kamu payı veya temsil hakkı olan kurum ve kuruluşların söz konusu kurul ve organlarında kamuyu temsilen görev alanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Ancak, bunların bu fıkrada belirtilenler dışında kalan diğer kurum ve kuruluşlardaki görevleri hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu fıkra kapsamına girenler için üçüncü fıkranın uygulanmasında asli görevli olunan kurum için düzenlenen yetki ve sorumluluklar bunların temsil ettikleri veya görevli oldukları kurum ve kuruluşlar tarafından yerine getirilir.
Diğer mevzuatın bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.
Bu maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Cumhurbaşkanlığı yetkilidir." şeklinde değiştirilmiştir.
Söz konusu maddeye ilişkin olarak uygulama birliğinin sağlanması ve muhtemel tereddütlerin giderilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
İlgili mevzuatında herhangi bir ücret ödemesinin öngörülmüş olması halinde;
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetveller kapsamındaki kamu idareleri ve bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlar, sermayesinin yarısından fazlası tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı doğrudan veya dolaylı olarak kamuya ait olan ortaklıklar, fonlar, döner sermayeler, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler, özelleştirme kapsam ve programında bulunanlardan sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen her statüdeki personele,
Belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerine,
özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda yaptıkları görevler karşılığında, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın, bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilecektir.
ÖRNEK 1
Bir kamu kuruluşunun ilgili mevzuat hükümleri uyarınca sermayesine iştirak ettiği anonim şirketlerden birinde yönetim kurulu üyesi, bir diğerinde denetim kurulu üyesi olarak kuruluşu temsilen görevlendirilen ve bu görevleri karşılığında ücret öngörülen bir personele, bu görevlendirmelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi kapsamında bulunması nedeniyle söz konusu iki görevden sadece biri için ödeme yapılabilecektir. Diğer görev için herhangi bir ödeme yapılmayacak ve bu tutar bütçeye gelir kaydedilecektir.
(1) numaralı sıranın kapsamında bulunmayan kişilerden anılan sıranın (a) bendinde sayılan kurum ve kuruluşların yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlar (bu kurum ve kuruluşlara ait olmayan hisseleri temsilen görev alanları hariç) ile hisse oranına bakılmaksızın kamu payı veya temsil hakkı olan kurum ve kuruluşların söz konusu kurul ve organlarında kamuyu temsilen görev alanlara, ilgili mevzuatında herhangi bir ücret ödemesinin öngörülmüş olması halinde bu görevlerinden sadece birisi için ücret ödenebilecektir. Ancak, bunların bu sırada belirtilenler dışında kalan diğer kurum ve kuruluşlardaki görevleri hakkında anılan madde hükümleri uygulanmayacaktır.
ÖRNEK 2
Bir kamu kuruluşunun temsil hakkının bulunduğu anonim şirketlerden (çoğunluk hissesi özel hukuk kişilerine ait olan) birinde yönetim kurulu üyesi, bir diğerinde denetim kurulu üyesi olmakla birlikte, ayrıca kamu payının veya temsil hakkının bulunmadığı özel şirketlerin birinde yönetim kurulu başkanı, bir diğerinde denetleme kurulu başkanı olan ilgiliye, kamu kuruluşunun temsil hakkının bulunduğu anonim şirketlerdeki görevlerinden yalnızca birisi için ücret ödenebilecek, diğer görevi için ödeme yapılmayacak ve bu tutar bütçeye gelir kaydedilecektir. Kamunun payı veya temsil hakkının bulunmadığı özel şirketlerdeki üyelikleri ile bu üyelikleri nedeniyle aldığı ücretler 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi kapsamında bulunmadığından, anılan maddenin uygulanmasında dikkate alınmayacaktır.
Anılan madde hükümlerine tabi görevler nedeniyle öngörülen huzur hakkı, ücret, ikramiye gibi her ne ad altında olursa olsun bir ayda yapılabilecek ödemelerin toplam net tutarı (108.000) gösterge rakamının ödemenin yapıldığı tarihteki memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmeyecektir. Ödemelerin aylık yerine belirli dönemlerde yapıldığı durumlarda ise ilgiliye bir yılda yapılabilecek ödemelerin toplam net tutarı hiçbir şekilde ödemenin aylık üst sınırının on iki katını geçmeyecektir.
ÖRNEK 3
Bir kamu kuruluşunun ilgili mevzuat hükümleri uyarınca sermayesine iştirak ettiği anonim şirketlerden birinde yönetim kurulu üyesi olan personele, bu üyeliği için yıl boyunca bir defada ödenmek üzere Aralık ayında huzur hakkı öngörülmüş olması halinde, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesinde aylık üst sınır olarak öngörülmüş bulunan (108.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın on iki katını geçmeyecek şekilde Aralık ayında toplu şekilde ödeme yapılabilecektir.
ÖRNEK 4
Bir kamu kuruluşunun ilgili mevzuat hükümleri uyarınca sermayesine iştirak ettiği anonim şirketlerden birinde yönetim kurulu başkanı olan ve bu görevi için aylık huzur hakkı ödemesi ile Ocak ve Temmuz aylarında ayrıca ek ödeme öngörülen personele, Ocak ve Temmuz aylarında yapılacak ödeme toplamının (108.000) göstergenin memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmesi halinde, yapılacak olan ödemeler toplamının 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesinde öngörülen aylık üst sınırın on iki katını geçmemesi kaydıyla, Ocak ve Temmuz aylarında bu üst sınırın üzerinde ödeme yapılabilecektir.
İlgililere, anılan madde kapsamında yürütülen görevler nedeniyle, belirlenen üst sınıra tabi ödemeler dışında; doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ad altında ayni veya nakdi menfaat sağlanmayacaktır.
İlgililer, anılan madde kapsamında üstlendikleri görevleri asli görevli oldukları kurumuna, göreve başladıkları tarihten itibaren en geç 15 gün içinde bildirmekle yükümlü olup bu kapsamdaki görevlerin birden fazla olması halinde hangi görevin ücretini almak istediklerini de ayrıca beyan edecektir.
Anılan madde kapsamında yürütülen tüm görevler karşılığında ödenmesi öngörülen tutarların, ilgili kurum veya kuruluşlarca brüt tutar üzerinden gerekli vergi kesintileri yapılarak ilgilinin asli görevli bulunduğu kurum tarafından bildirilen bir tahsilat hesabına yatırılması gerektiğinden, personelin bağlı olduğu harcama birimi (aylık/ücret ödemesini yapan harcama birimi) ve harcama biriminin bağlı olduğu
muhasebe biriminin tahsilat hesap bilgileri asli görevli olunan kurumlarca ilgili kurum veya kuruluşlara bildirilecektir. Bu kapsamda, görevli olunan kurum veya kuruluşlarca, yürütülen görevler karşılığında ilgililere doğrudan herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
Anılan madde kapsamında yürütülen görevler karşılığında yapılması öngörülen ödemeler ücret hükümlerine göre vergilendirileceğinden, tahsilat hesabına yatırılmadan önce bu ödemeler mevzuatı uyarınca görevli olunan ilgili kurum veya kuruluşlarca brüt tutarları üzerinden gelir ve damga vergisi kesintisine tabi tutulacaktır. Bu kapsamda, görevli olunan kurum veya kuruluşlarca, tahsilat hesabına yatırılacak tutarların tamamından (üst limiti aşan tutarlar dahil), mevzuatı uyarınca gelir ve damga vergisi kesintisi yapılacaktır.
Tahsilat hesabına yatırılacak tutar; ödemeye esas ilgili mevzuatta söz konusu ödemeden herhangi bir vergi kesintisi yapılmayacağı yönünde bir hüküm bulunması halinde, vergi kesintisi yapılmaksızın, damga vergisi hariç vergi kesintisi yapılmayacağına yönelik bir hüküm bulunması halinde ise sadece damga vergisi kesintisi yapılmak suretiyle ilgili hesaba yatırılacaktır. Ödemeye esas ilgili mevzuatta ödemenin net tutar üzerinden yapılmasının öngörüldüğü durumlarda vergi kesintisi, net tutarın brüte iblağ edilmesi yoluyla yapılacaktır.
Yapılan vergi kesintisi sonrasında kalan tutarlar, ilgili kurum veya kuruluşlarca, kendilerine bildirilen tahsilat hesabına yatırılacaktır. Asli görevli olunan kurumlarca, ilgiliye beyan ettiği görev üzerine yapılacak ödeme dahil bu tutarlar ayrıca gelir veya damga vergisi kesintisine tabi tutulmayacaktır. 311 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin tek işveren olarak değerlendirilmesi" başlıklı 20 nci maddesinde yapılan açıklamalar uyarınca, asli görevli olunan kurum ile anılan maddeye tabi görev yürütülen ilgili kurum ve kuruluşların; ayrı işveren olarak kabul edildiği durumda söz konusu tutarlar ilgililere yapılacak aylık ve diğer ödemeler bakımından vergi matrahına dahil edilmeyecek, tek işveren olarak kabul edildiği durumda ise vergi matrahına dahil edilecektir.
Tahsilat hesabına yatırılan tutarlar, muhasebe birimi tarafından belirlenecek emanet hesabına alınacaktır.
İlgilinin ücretini almak üzere beyan ettiği göreve ilişkin emanet hesabında bulunan tutar üzerinden asli görevli olunan kurumca anılan maddede belirtilen esas ve sınırlara göre ödeme işlemi yapılacak; emanet hesabında kalan üst sınırı aşan tutarlar ile ilgililerin varsa anılan madde hükümlerine tabi diğer görevlerine bağlı tutarların tamamı genel bütçe kapsamındaki idarelerde genel bütçeye, diğer idarelerde ise ilgili kurum bütçesine gelir kaydedilecektir.
Asli görevli olunan kurumların hesabına yatırılan tutarlardan, kurum bütçesine gelir kaydedilen tutarlar, kurumlar vergisi mükellefi olanlarca kurum kazancına dahil edilerek kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
(2) numaralı sıra kapsamına girenler için anılan maddede asli görevli olunan kurum için düzenlenen yetki ve sorumluluklar bunların temsil ettikleri veya görevli oldukları kurum ve kuruluşlar tarafından yerine getirilecektir.
Anılan maddenin birinci fıkrasında geçen "her statüdeki kurum ve kuruluşun" ibaresinden, bu fıkrada sayılanların bulundukları kamu görevlerine ilişkin sıfat ve statüleri nedeniyle ilgili mevzuatı uyarınca belirtilen görevleri alabilecekleri her statüdeki kurum ve kuruluşların anlaşılması gerekmektedir.
Anılan madde yeni bir ödeme veya mali hak getirmediğinden, ilgili mevzuatında ücret ödenmesi öngörülmeyen görevler için bu maddeye dayanılarak herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
İlgili mevzuatta 1/1/2025 tarihi itibarıyla 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesine aykırı olan hükümler dikkate alınmayacak ve anılan madde çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
Bilgilerini ve gereğini arz ve rica ederim.
