TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri oldukça hareketli geçti ve sabah 03:40’a kadar sürdü. Ancak, paketin içeriğinde önemli değişiklikler yapılmadı. Düzenleme genel olarak vergilendirilmemiş alanların kalmaması ve kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi üzerine odaklanıyor.
Vergi paketi, bir yandan kayıtlı işletmelerin belge düzenlerini ve faaliyetlerini düzgün bir şekilde yerine getirip getirmediğini denetleyecek, diğer yandan kayıtlı olmadan faaliyet gösteren işletmeleri kayıt altına almayı hedefleyecek.
Dikkat Çeken Denetim Maddesi
Paketin içinde yer alan, fakat çok fazla kişinin dikkatini çekmeyen bir denetim maddesi bulunuyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yapay zekadan yararlanmak istediklerini belirttiği bu madde, aslında düzenlemenin belkemiğini oluşturuyor.
Fazla Çalışma Ücreti Düzenlemesi
Teklifin 15’inci maddesi "Fazla çalışma ücreti" başlığını taşıyor. Bu madde, Maliye’nin taşra teşkilatındaki memur, sözleşmeli personel, icra, tahsilat, yoklama ile yaygın ve yoğun vergi denetimi işlemlerini daire dışında yapan memurlara verilecek mesai ücretlerini düzenliyor. Buraya kadar her şey normal gibi görünse de, dikkat çeken nokta denetim yapan Maliye emekçilerinin alacağı ek ücretin seviyesi.
Mesai Ücreti ve Hesaplamalar
Maddeye göre, denetim elemanlarına mesai saatleri dışında çalıştıkları her bir saat için memur aylık katsayısı ile 160 sayısının çarpımı sonucu bulunacak tutar ödenecek. Şu an memur aylık katsayısı 0.9077 ve bunu 160 ile çarptığınızda 145.23 liralık saat ücretine ulaşıyorsunuz. Bir memur ayda en fazla 50 saat mesai alabilecek ve bu mesai ücreti 7 bin 261 lira olacak.
Ekonomik ve Usulsüzlük Boyutları
Kayıt dışı ekonominin yüzde 30 ila yüzde 50 arasında değişen bir dönemde, kayıt dışılığı tespit etmekle görevli memurlara verilecek saat ücreti 145.23 lira. Kanun teklifinin etki analizine göre bu kapsamda çalışabilecek personel sayısı 4 bin ve bunlara verilecek fazla mesainin yıllık bütçeye etkisi 348.6 milyon lira seviyesinde.
Naylon Fatura Operasyonları ve Ceza Kesintileri
Yakın zamanda yapılan naylon fatura operasyonunda sadece bir mükellefe milyarlarca liralık ceza kesildi. Ayrıca, 2023 yılında mükelleflere kesilen vergi cezası 3 milyar 385 milyon lira iken, 2024 yılında şu ana kadar kesilen cezaların tutarı 1 milyar 516 milyon lira.
Milyarlarca liralık usulsüzlüğü ve kayıt dışılığı denetlemekle görevli memurlara, bu denetim görevini yaparken saat başına 145.23 lira ödenmesi, denetim için çıkılan yolda sağlanacak başarı seviyesi konusunda endişeleri de beraberinde getiriyor.
