Sözleşmeli il sağlık yöneticilerinin statüsünden kaynaklanan farklılıkların, aynı görevi yapan diğer kamu personeli arasında haksızlık ve eşitsizlik hissiyatına neden olduğunu göstermektedir.
663 sayılı KHK'nın Atama, personelin niteliği ve mali haklar başlıklı 42 nci maddesi şu şekildedir:
"(1) Bakanlıkta ekli (II) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda sözleşmeli olarak personel istihdam edilir. Yeni açılacak hastaneler için söz konusu cetveldeki başhekim, başhekim yardımcısı, müdür ve müdür yardımcısı pozisyonu sayıları, Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlıkça %20'ye kadar artırılabilir. Bakanlık ve bağlı kuruluşlarındaki diğer personel 657 sayılı Kanun ve 4924 sayılı Kanuna tabi olarak çalışır.
.
(12) Kamu kurum ve kuruluşlarında memur olarak istihdam edilenlerden uygun niteliklere sahip olanlar, kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakati ile ekli (II) sayılı cetvelde belirtilen pozisyonlarda sözleşmeli statüde istihdam edilebilir. Bu şekilde istihdam edilenler kurumlarından aylıksız izinli sayılır.
(14) Ekli (II) sayılı cetvelde belirtilen personele, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre belirlenen tavan ücret esas alınarak genel bütçeden ekli (III) sayılı cetvelde belirlenen oranlarda peşin olarak ücret ödenir. Ayrıca bağış, faiz ve kira gelirleri hariç olmak üzere döner sermaye gelirlerinden aynı cetvelde belirlenen tavan oranları geçmemek kaydıyla ek ödeme yapılabilir.
18) Sözleşmeli personel olarak görev yapanlar, ihtiyaç halinde Bakanlığın ve bağlı kuruluşlarının merkez teşkilatında daire başkanı ve daha üst yönetici kadrolarıyla Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığının Başkan, Başkan Yardımcısı, Enstitü Başkanı ve Genel Sekreter unvanlı kadrolarında süreli olarak görevlendirilebilir ve bu husus sözleşmelerde belirtilir."
Söz konusu KHK'nın ekli cetvelleri incelendiğinde pozisyon unvanları İl Sağlık Müdürü, İlçe Sağlık Müdürü, Başkan, Başkan Yardımcısı, Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı ve Uzman olarak belirlenmiştir. Toplamda 9.831 pozisyon sayısı belirlenmiştir.
Yukarıda yer verilen husus, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Ortak hükümlerini düzenleyen 509 uncu maddesine aykırılık teşkil etmektedir. 1 sayılı CBK'nın 509. maddesinde, taşra teşkilatında hiyerarşik kademeler genel olarak İl Müdürü, İl Müdür Yardımcısı, Şube Müdürü, Şef, Memur şeklindedir.
Kanun hükümleriyle CBK arasındaki uyumsuzluklarda Devlet teşkilatlanması konusunda Anayasaya göre Kanun hükümleri uygulanmaktadır. Ancak sözleşme ücretlerinin çok yüksek oluşu ve sözleşmeli çalıştırma, Tabip dışı alanında uzman olmayan personelin de çok sayıda pozisyona atanması, atamalarda sendikaların kadrolaşmaya dayalı baskıları, İldeki diğer denk bürokratların ücretlerinin düşük kalması sebebiyle çalışma barışının bozulması vb. nedenlerle söz konusu KHK hükümleri ilga edilip yeni bir Kanuni düzenlemeyle veya 1 sayılı CBK'ya hüküm eklemekle bu aykırı durum ortadan kaldırılmalıdır. 663 sayılı KHK ile oluşturulan "Başkanın" dengi 1 sayılı CBK'nın 509. maddesine göre "İl Müdür Yardımcısı", Başkan Yardımcısının dengi ise Şube Müdürüdür. Ücretler arasında ise neredeyse iki kattan fazla uçurum oluşmuştur. 663 sayılı KHK'nın eki (III) sayılı cetvelde sözleşme ücretlerinin ödenme usulü düzenlenmiştir. 2022 Temmuz-Aralık arası dönemde Prof. ve Doç Dr. İl Sağlık Müdürü 62.000 TL, Uzm. Dr. İl Sağlık Müdürü 49.000 TL, Prof. Dr. ve Doç Dr. Başkan 56.000 TL, Uzm Dr. Başkan Yardımcısı 43.000 TL, Başhekim Prof Dr. ve Doç Dr. 54.000 TL civarında almaktaydı. Son düzenlemeyle Başhekim ücretlerinin 85.000 TL'ye çıktığı belirtilmekte ancak buna dair hiçbir veri yayınlanmamaktadır. 2023 yılı ücret cetvelleri ise hiçbir şekilde açıklanmamaktadır. Tabip Dışı Başkan ve Başkan Yardımcısının 2022 yılı ücretleri sırasıyla yaklaşık 29.000 TL ve 25.000 TL dir. Aynı şekilde 2023 yılı zamlarıyla ve hesaplama değişiklikleriyle Bakanlığın ücret cetvelleri gizlenmektedir. Söz konusu husus ücrette adalet sisteminin bozulmasını ve niteliksiz pek çok pozisyonun çok yüksek ücretlerle çalışmasını beraberinde getirmektedir. İl Sağlık Müdürlüklerinde teşkilat yapısı değiştiğinde zaten halihazırda Doktor unvanından kaynaklanan maaşlarını alan kurum içi personelin İl Sağlık Müdürü ve Yardımcısı olmasının sağlık personelinin yurtdışına gittiği ve emektar olarak ülkemize hizmet verdiği şu günlerde öneminin altını çizmek gerekmektedir.
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 371 inci maddesinde, İl sağlık müdürlükleri bünyesinde ihtiyaca göre halk sağlığı, kamu hastaneleri, ilaç ve tıbbi cihaz, sağlık ve acil sağlık hizmetleri ile personel ve destek hizmetlerini yürütmek üzere başkanlıklar kurulabileceği hükmü, 372 nci maddesinde ise hastanelerin hastane başhekimi tarafından yönetileceği başhekime bağlı olarak idari ve mali işlerle sağlık bakım hizmetleri müdürlükleri kurulabileceği, Bakanlıkça tespit edilen norm ve standardı aşmamak kaydıyla il sağlık müdürü tarafından belirlenen sayıda başhekim yardımcılıkları ve müdür yardımcılıkları oluşturulabileceği hükme bağlanmıştır.
Söz konusu hükümler incelendiğinde 663 sayılı KHK ilga edildikten sonra İl Sağlık Müdürü, İl Sağlık Müdür Yardımcısı, Şube Müdürlükleri, Hastane Başhekimlikleri, Başhekim Yardımcılıkları ve Müdür ve Müdür Yardımcılıkları ve İlçe Sağlık Müdürü, Şube Müdürü, Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı şeklinde kadrolar ihdas edilip taşra teşkilatında diğer kamu kurum ve kuruluşlarındakine benzer şekilde bir teşkilat yapısı oluşturmak daha uygun olacaktır. Ayrıca, bu yeni ihdas edilecek kadrolara İl Sağlık Müdürü ve İl Sağlık Müdür Yardımcısı, Başhekim ve Başhekim Yardımcısı hariç olmak üzere tabip personelden atama yapılmayıp binlerce tabibin görevlerinin başına dönmesi daha uygun olacaktır. Kurum içi huzursuzlukların sebebi olan sözleşmeli sağlık yöneticilerinin çok yüksek ücretlerle çalıştırılması sorunu da çözüme kavuşmuş olacaktır.
Öte yandan 04/01/2012 tarihli ve 28163 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı taşra Teşkilatı İdari ve Hizmet Birimleri Kadro Standartları Yönetmeliğinde de sözleşmeli pozisyondan istihdam edilecek taşra teşkilatı personelinin iller bazında (illerin nüfus büyüklükleri esas alınarak) sayıları belirlenmiş olup bu Yönetmelik hükümleri de yeniden oluşturulacak Sağlık Bakanlığı Taşra yapılanması mevzuatı açısından yol gösterici olabilecektir. Hangi illere hangi sayıda yönetici personel atamasının yapılabileceği konusunda bu yönetmelik esas alınabilir. Örneğin nüfusu 10 milyondan fazla olan iller (i1) olarak sınıflanmış ve (i1) illerinde 11 Başkan 30 Başkan Yardımcısı olacağı hükme bağlanmış, nüfusu 250 binden az olan (i9) olarak sınıflanmış ve bu illerde 2 Başkan 3 Başkan Yardımcısı pozisyonunun bulunabileceği düzenlenmiştir. Sözleşmeli Uzman pozisyon dağılım cetveline bakıldığında da 81 ilde yüzlerce personel sayısı belirlenmiştir. Bu uygulamanın da tamamen ortadan kaldırılması gerekmektedir. Sendika üyelerinin ve niteliksiz bazı personelin buralara görevlendirildiği görülmekte olup, çalışma barışını bozan bu uygulamaya son verilmelidir.
Bununla birlikte, Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün internet sayfası incelendiğinde de Başkan ve Başkan Yardımcılarının illere ve hizmet alanlarına göre dağılımı ve sözleşmeli başhekim, hastane müdürü, başhekim yardımcısı ve müdür yardımcısı standart cetveli de yeni kurulacak olan taşra teşkilatı mevzuatında değerlendirilip kadro ihdaslarında bu sayılardan faydalanılabilir. İllerin sınıfına göre i1, i2..i9 il sağlık müdür yardımcısı ve şube müdürü kadroları; başhekim, başhekim yardımcısı, hastane müdürü ve hastane müdür yardımcısı kadroları için de yine internet sayfasındaki cetvellerden faydalanılabilir.
Kaynak: Memurlar Net