Eski ve yeni memurlar arasındaki emeklilik farkı nedeniyle, aynı dönemde işe başlayan memurlar bile emekli maaşlarında büyük farklılıklar görecek. Bu durum, emeklilik sistemindeki adaletsizlikleri bir kez daha gözler önüne seriyor.
Eski ve Yeni Memurlar Arasındaki Fark Derinleşiyor
Türkiye’de Haziran 2024 itibarıyla 4 milyona yakın memur bulunuyor ve 5510 sayılı Kanuna göre, Ekim 2008 sonrası memur olanlar "yeni memur", öncesinde olanlar ise "eski memur" olarak sınıflandırılıyor. Bu düzenleme, iki farklı emeklilik sistemi yaratmış durumda. Eski memurların emeklilik şartları ve maaşları yeni memurlara göre daha avantajlı bir yapıya sahip.
Yeni Memurları Bekleyen Düşük Emeklilik Maaşı
2008 sonrası memuriyete başlayanların emeklilik yaşları 58-60 arasında belirlenirken, prim gün sayıları ise 9 bin 200. Ancak bu memurlar emekli olduklarında, aynı unvan ve görevde olan eski meslektaşlarına göre daha düşük maaş alacaklar. Eski memurlar maaşlarının yüzde 70-75’i oranında emekli aylığı alabilirken, 5434 sayılı Kanun’un Temmuz 2023’te memur maaşlarına yapılan ilave ödemenin emekli aylıklarına yansıtılmaması nedeniyle bu oran yüzde 40'a kadar düştü.
Emekli Maaş Hesaplama Sisteminde Eşitsizlik
Eski memurlar 5434 sayılı kanuna tabi olup maaşlarının belirli bir oranı üzerinden emekli aylığı alırken, yeni memurların maaşları 5510 sayılı Kanun kapsamında prime esas kazanç üzerinden hesaplanıyor. Bu hesaplama farkı, emekli aylıklarında büyük bir uçuruma neden oluyor. Yeni memurların emekli maaşı, prime esas kazançlarının güncellenmiş katsayısı ve toplam prim gün sayısı üzerinden belirleniyor. Bu sistemde unvan, kademe ve derece gibi faktörler emekli maaşında büyük bir rol oynamıyor.
Yeni Memurların Emekli Maaşı Düşüyor
2008 sonrası göreve başlayan memurların emekli maaşları, prime esas kazançlarının yüzde 35-40’ına düşecek şekilde hesaplanıyor. Bu nedenle yeni memurların emekli maaşları hızla düşüş gösteriyor. Özellikle EYT kapsamında emekli olan, 2008 sonrası memuriyete başlayanların maaşları, en düşük emekli maaşı olan 12.500 TL’ye kadar düşebiliyor.
Emekli Maaşında Düşüş ve Geleceğe Dair Endişeler
2008 sonrası memurların, yaklaşık 14 bin 500 TL civarındaki ilave ödemenin emekli maaşlarına yansıtılmaması ve prime esas kazançların düşük gösterilmesi nedeniyle, emeklilik maaşlarında ciddi kayıplar yaşanacak.
