Vatandaşın tedavi edici ağız ve diş sağlığı hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak adına bir çok projenin hayata geçirildiği belirtilen Genelgede, pilot uygulaması devam etmekte olan aile diş hekimliği modeli ile birinci basamak ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin yeniden kurgulanması, bireylere yönelik koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve ikinci basamak sağlık kuruluşlarıyla entegre bir sağlık hizmeti sunumunun amaçlandığı kaydedildi.
Genelge kapsamında, ağız ve diş sağlığı hizmet birimlerinin rollerinin yeniden belirlenmesi ve birinci, ikinci ve üçüncü basamak ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin bütüncül olarak yatırıma esas ihtiyaç planlamalarının yapılması ile planlama kriterlerinin güncellenmesi amacıyla kamu ağız ve diş sağlığı tesislerinin hizmet rollerinin belirlenmesi ve planlanmasına ilişkin usul ve esaslar doğrultusunda yapılacak iş ve işlemlerin yürütülmesi Valiliklere talimatlandırıldı.
KAMU AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI TESİSLERİNİN HİZMET ROLLERİNİN BELİRLENMESİ VE PLANLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel esaslar
MADDE 1 – (1) Kamu ağız ve diş sağlığı tesislerinin tanımı, hizmet rollerinin belirlenmesi ve planlanması bu Usul ve Esaslar çerçevesinde yürütülür.
(2) Bu Usul ve Esaslar, Bakanlığımız bünyesinde kurulan ikinci ve üçüncü basamak ağız ve diş sağlığı tesislerini kapsar.
(3) Bakanlığımıza bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerinin türü, kapasitesi ve hizmet rolü belirlenirken; ülke kaynaklarının etkin ve verimli kullanılarak âtıl kapasite oluşturulmaması amacıyla bütüncül bir yaklaşımla planlama yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Ağız ve Diş Sağlığı Tesislerinin Türleri ve Rollerin Belirlenmesi
Ağız ve diş sağlığı tesisi türleri
MADDE 2 – (1) Bakanlığımıza bağlı ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan sağlık tesisleri; ağız ve diş sağlığı polikliniği, ağız ve diş sağlığı merkezi, ağız ve diş sağlığı hastanesi ve ağız ve diş sağlığı eğitim ve araştırma hastanesidir.
(2) Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği (ADSP): Aile diş hekimliği birimleri ile koordine bir şekilde tedavi edici diş hekimliği hizmetlerinin verildiği sağlık tesisleridir. Bakanlığımıza bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerinin bünyesinde açılabilir. En fazla 19 diş üniti kapasitesiyle hizmet sunumu yapılır.
(3) Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi (ADSM): Aile diş hekimliği birimleri ile koordine bir şekilde tedavi edici diş hekimliği hizmetlerinin verildiği sağlık tesisleridir. ADSM;
a) Kendine ait idaresi ve döner sermayesi olan müstakil sağlık kurumları olarak açılır.
b) Bünyesinde diş protez laboratuvarı bulunur.
c) Çalışan diş hekimi ve uzman diş hekimi sayılarına, hekim çalışma taleplerine ve ağız ve diş sağlığı hizmet gereksinimine göre klinik sistem ve entegre sistem bir arada uygulanabilir.
ç) Bünyesinde hasta yatağı ve ameliyathane bulunmaz.
d) En az 20 diş üniti kapasiteyle hizmet sunumu yapılır.
(4) Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi (ADSH): Diş hekimliğinin tüm branşlarında aile diş hekimliği birimleri ile koordine bir şekilde tedavi edici sağlık hizmetleri ile günübirlik ve/veya yatarak muayene, tetkik, teşhis ve tedavi hizmetlerinin yanı sıra ileri tetkik ve tedavilerinin de uygulandığı sağlık tesisleridir. ADSH;
a) Kendine ait idaresi ve döner sermayesi olan müstakil sağlık kurumları olarak açılır.
b) Bünyesinde diş protez laboratuvarı bulunur.
c) Çalışan diş hekimi ve uzman diş hekimi sayılarına, hekim çalışma taleplerine ve ağız ve diş sağlığı hizmet gereksinimine göre klinik sistem ve entegre sistem bir arada uygulanabilir.
ç) Gerekli hallerde tıbbın diğer branşlarından uzman hekimler sürekli ya da konsültan olarak çalışabilir.
d) Bünyesinde ameliyathane ve en az 5 hasta yatağı bulunur.
e) En az 50 diş üniti kapasiteyle hizmet sunumu yapılır.
(5) Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi (ADSEAH): Ağız ve Diş Sağlığı Hastanelerinde verilen hizmetlerin yanında diş hekimliği ve ilgili alanlarında eğitim, öğretim ve araştırma yapılan, uzman ve yan dal uzmanların yetiştirildiği sağlık tesisleridir. ADSEAH;
a) Kendine ait idaresi ve döner sermayesi olan müstakil sağlık kurumları olarak açılır.
b) Bünyesinde diş protez laboratuvarı bulunur.
c) Çalışan diş hekimi ve uzman diş hekimi sayılarına, hekim çalışma taleplerine ve ağız ve diş sağlığı hizmet gereksinimine göre klinik sistem ve entegre sistem bir arada uygulanabilir.
ç) Gerekli hallerde tıbbın diğer branşlarından uzman hekimler sürekli ya da konsültan olarak çalışabilir.
d) Bünyesinde ameliyathane ve en az 10 hasta yatağı bulunur.
e) En az 200 diş üniti kapasiteyle hizmet sunumu yapılır.
f) Devlet üniversiteleri ile birlikte kullanım protokolü yapmış olan ağız ve diş sağlığı tesisleri, ağız ve diş sağlığı eğitim ve araştırma hastanesi statüsü alır.
Ağız ve diş sağlığı tesisi rolleri
MADDE 3– (1) Bakanlığa bağlı ağız ve diş sağlığı tesisleri A-I, A-II, B, C ve D grubu olarak sınıflandırılır.
(2) A-I Grubu Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri;
a) Bakanlıkça ağız ve diş sağlığı eğitim ve araştırma hastanesi olarak açılmış sağlık tesisleri bu gruba girer.
b) Bir ya da birden fazla branşta eğitim kliniği bulunmalıdır.
c) 24 saat nöbet hizmeti verilmesi gerekir. Ayrıca çocuk diş hekimliği, endodonti ve ağız, diş ve çene cerrahisi alanlarında öncelikli olmak üzere müstakil branş nöbeti düzenlenir.
ç) Üçüncü basamak ağız ve diş sağlığı hizmeti kapsamında tüm muayene, tetkik, teşhiş ve tedavi işlemleri için sevkle gelen hastaların kabulü yapılır ve sağlık hizmeti ihtiyaçlarının karşılanması sağlanır.
(3) A-II Grubu Ağız ve Diş Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri; Üniversiteler ile birlikte kullanım protokolü düzenlenerek Bakanlıkça yetkilendirilmiş ağız ve diş sağlığı tesisleri bu gruba girer.
(4) B Grubu Ağız ve Diş Sağlığı Hastaneleri/ Merkezleri; Bakanlıkça ağız ve diş sağlığı hastanesi/merkezi olarak açılmış en az 50 diş üniti kapasiteli sağlık tesisleri bu gruba girer.
(5) C Grubu Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri; Bakanlıkça ağız ve diş sağlığı merkezi olarak açılmış en az 20, en çok 49 diş üniti kapasiteli sağlık tesisleri bu gruba girer.
(6) D Grubu Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri; Bakanlıkça ağız ve diş sağlığı merkezi olarak açılmış en fazla 19 diş üniti kapasiteli sağlık tesisleri bu gruba girer.
(7) Faaliyet göstermekte olan mevcut ağız ve diş sağlığı merkezleri dışında D grubu hizmet rolünde ağız ve diş sağlığı merkezi planlanmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Planlama Kriterleri ve Komisyon Teşkili
Planlama kriterleri
MADDE 4 – (1) Aşağıdaki kriterler doğrultusunda planlama yapılır.
a) Planlama kapsamında diş üniti sayıları belirlenirken; aynı il içerisindeki Bakanlığa bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesisleri ile devlet üniversitelerine bağlı diş hekimliği fakültelerinde bulunan diş ünitleri hesaplamaya dahil edilir.
b) İl genelinde ve merkez ilçelerde 5.000 nüfusa bir diş üniti düşecek şekilde planlama yapılır.
c) İlçelerde 7.000 nüfusa bir diş üniti düşecek şekilde planlama yapılır.
ç) Yeni bina planlaması yapılırken kaynak israfına ve âtıl kapasiteye yol açılmaması esasıyla mevcutta hizmet verilen binanın durumu (kiralık veya kamu binası olması durumu, deprem dayanıklılık raporu, bina yaşı vs.) sorgulanır ve önceliklendirme bu kriterlere göre yapılır.
d) Büyükşehirlerin planlamasında merkez ilçelerin nüfus, kapasite ve hizmet ihtiyacı bir arada değerlendirilerek planlama yapılabilir.
e) Devlet üniversitelerine bağlı diş hekimliği fakültelerinde sağlık hizmetinin yanında lisans düzeyinde eğitim ve öğretim faaliyetleri de bulunduğundan; bu kurumlarda bulunan diş üniti sayısı beşte bir oranında hesaplanarak planlamaya dahil edilir.
f) Ağız ve diş sağlığı eğitim ve araştırma hastanesi 750.000 ve üzeri olan illerde planlanır.
g) Ağız ve diş sağlığı hastanesi nüfusu 250.000 ve üzeri olan il ve ilçelerde planlanır.
h) Ağız ve diş sağlığı merkezi nüfusu 100.000 ve üzeri olan il ve ilçelerde planlanır.
i) Planlama, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan güncel nüfus verileri esas alınarak yapılır.
j) Mevcut sağlık tesislerinin kapasite değişikliği talepleri gerekçeleriyle birlikte Müdürlük tarafından planlama komisyonuna iletilir ve planlama kriterleri doğrultusunda planlama komisyonunda karara bağlanır.
k) Standart kadro cetvelinde değişiklik gerektirmeyecek kapasite değişiklikleri, sağlık tesisi içerisindeki toplam diş üniti sayısının %10’unu aşmamak kaydıyla Müdürlüğün teklifi üzerine komisyon onayına tabi olmaksızın Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılabilir.
l) Mücbir sebepler ile afet bölgesi gibi önem ve önceliği olan bölgelerde planlanan sağlık tesislerinin değerlendirilmesinde bu maddede belirlenen planlama kriterleri uygulanmayabilir.
Ağız ve diş sağlığı tesisleri planlama komisyonu
MADDE 5 – (1) Bakanlığımızca sunulan ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin daha etkin ve verimli hale getirilmesi, artan ve değişen ihtiyaçlar doğrultusunda hizmet birimlerinin sağlık hizmet bölgelerine ve nüfus dağılımına göre planlanması, bu kapsamda yapılacak yatırım tekliflerinin incelenmesi, hizmet rollerinin belirlenmesi ve mevcut kamu ağız ve diş sağlığı tesislerinin kapasite değişikliklerinin değerlendirilmesi amacıyla Bakanlıkça Ağız ve Diş Sağlığı Tesisleri Planlama Komisyonu kurulur.
(2) Komisyon; Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü veya ilgili Genel Müdür Yardımcısı Başkanlığında, Ağız ve Diş Sağlığı Dairesi Başkanı, Sağlık Hizmetleri Planlama Dairesi Başkanı, Kamu Sağlık Tesisleri Ruhsatlandırma Dairesi Başkanı, Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğünü temsilen bir daire başkanı, Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünü temsilen bir daire başkanı ile Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğünü temsilen bir daire başkanı olmak üzere yedi kişiden oluşur.
(3) Komisyon, gerek görüldüğünde tıbbi ve teknik konularda bilgisindenpersonelsaglıknet faydalanılmak üzere, farklı uzmanlık alanlarından uzman tabip veya diş tabibi ile teknik personel ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından personel görevlendirebilir.
(4) Komisyona gelen taleplerin değerlendirilmesi dosya üzerinden veya gerekli görüldüğü durumlarda yerinde inceleme yoluyla yapılabilir.
(5) Yerinde inceleme ve değerlendirme sırasında Müdürlüğün ilgili başkanı komisyon üyelerine refakat eder ve komisyon tarafından talep edilen bilgi ve belgeleri sağlar.
(6) Komisyon yılda en az üç defa toplanır. Komisyon’un sekretarya hizmetlerini Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ağız ve Diş Sağlığı Dairesi Başkanlığı yürütür.
(7) Komisyon, davet üzerine önceden belirlenmiş gündeme göre toplanır. Toplantı daveti, tarihi, yeri ve gündemi belirtilerek en az üç gün öncesinden üyelere yazılı olarak bildirilir. Bu süre acil durumlarda veya ihtiyaç halinde kısaltılabilir.
Komisyon, salt çoğunluk ile toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Oylamalarda çekimser oy kullanılamaz. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır
