Gelire dayalı göreli yoksulluk ve sosyal dışlanma oranları toplumun farklı kesimlerinde değişiklik gösteriyor. İşte dikkat çeken ayrıntılar...
Yoksulluk Oranı Yüzde 13,6'ya Yükseldi
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'sine göre belirlenen yoksulluk sınırında, yoksulluk oranı 2024 yılında 0,1 puan artarak yüzde 13,6’ya ulaştı. Medyan gelirin yüzde 60’ına göre yapılan değerlendirmede ise yoksulluk oranı yüzde 21,2 olarak hesaplandı. Bu kapsamda yoksul sayısı 17 milyon 821 bin kişi oldu.
Hanehalkı Tipine Göre Yoksulluk Oranları
- Tek kişilik hanelerde yoksulluk oranı: Yüzde 6,5 ile en düşük seviyede.
- Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerde: Yoksulluk oranı 3,1 puan artarak yüzde 10,8 oldu.
- En az bir çekirdek aile içeren hanelerde: Yoksulluk oranı 0,9 puan artarak yüzde 17,9’a çıktı.
Eğitim Seviyesine Göre Yoksulluk Oranları
Yoksulluk, eğitim seviyelerine göre büyük farklılıklar gösteriyor:
- Bir okul bitirmeyen bireylerde yoksulluk oranı: Yüzde 24,7 ile en yüksek seviyede.
- Lise altı eğitim düzeyine sahip bireylerde: Yüzde 13,6.
- Lise mezunlarında: Yüzde 7,4.
- Yükseköğretim mezunlarında: Yüzde 2,7 ile en düşük yoksulluk oranı.
Bölgesel Yoksulluk Farklılıkları
İllere göre yoksulluk oranlarında da ciddi farklar bulunuyor:
- En düşük yoksulluk oranı: Gaziantep, Adıyaman, Kilis illerinde yüzde 4,7 olarak kaydedildi.
- En yüksek yoksulluk oranı: Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir illerinde yüzde 14,6 olarak hesaplandı.
Maddi ve Sosyal Yoksunluk Oranı Yüzde 13,3
Hanelerin ekonomik ve sosyal imkanlarına göre belirlenen maddi ve sosyal yoksunluk oranı 2024’te yüzde 13,3 olarak gerçekleşti. Vatandaşların en sık yaşadığı ekonomik sıkıntılar arasında:
- Beklenmedik harcamaları karşılayamama (%26,8),
- Eskimiş mobilyaları yenileyememe (%59,6),
- İki günde bir et, tavuk veya balık içeren yemek tüketememe (%39,3) yer aldı.
Sürekli Yoksulluk Oranı Artış Gösterdi
Dört yıl boyunca yoksulluk sınırının altında kalan bireylerin oranı, 2024 yılında yüzde 13,7’ye çıktı. Panel veriler, bireylerin yüzde 4,3’ünün dört yıl boyunca yoksulluktan çıkamadığını gösteriyor.
Türkiye’de Barınma ve Borç Yükü
2024 yılında konut sahipliği oranı yüzde 56,1 olarak hesaplanırken, nüfusun yüzde 28’i kirada oturdu. Ayrıca, nüfusun yüzde 56,8’i borç veya taksit ödemesiyle karşı karşıya kaldı. Bu ödemelerin yüzde 12,5’i “çok yük” olarak değerlendirildi.
Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma Riski Altındaki Nüfus
Son verilere göre Türkiye’de nüfusun yüzde 29,3’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında. Bu oran, çocuklarda (0-17 yaş) yüzde 38,9’a kadar çıkarken, yaşlılarda (65 yaş ve üzeri) yüzde 23,3 olarak hesaplandı.
