İşçilerin kısa yada uzun süreli hastalık raporu almaları yada görevlerini yaparken iş kazası geçirmeleri sonucunda rapor almaları veya meslek hastalığına yakalanması sonucu rapor almaları sık sık meydana gelen durumlardandır. Özellikle kadın işçilerin gebelik sonrasında analık raporu almaları kanunen kendilerine tanınmış haklardandır.
SGK kapsamında sosyal güvenceden yararlanan işçilere kanun bu anlamda hangi nedenden olursa olsun rapor almaları halinde çalışamadığı günler için rapor parası olarak bilinen ücret ödenmesine imkan tanımaktadır.
İşçiler arasında rapor parası olarak tanımlanan mevzuatta ise ‘geçici iş göremezlik ödeneği’ olaran adlandırılan bu sistem, SGK'ya tabi işçi personellere analık, hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı durumunda ücret ödenmesine olanak tanır. Çünkü işçiler bu ücreti kısa vadeli sigorta kolları primi adı altında her ay maaşlarından belli oranda kesilen ücret nedeniyle hak kazanmaktadır.
İşçilere ödenen rapor parası, SGK marifetiyle tek hekim veya sağlık kurulu raporlarında ifade edilen gün süresi üzerinden hesaplanarak ödenmektedir.
Bir işçi, yukarıda detaylarını anlattığımız rapor parası alabilmesi için çalıştığı son bir yıl içerisinde en az 90 gün prim ödemeleri zorunludur. Gebelik sonrasında analık raporu alan kadın işçi ise; oğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün prim ödemiş olmaları gereklidir.
İŞÇİLERİN RAPOR PARASI ALABİLMEK İÇİN NE KADAR SİGORTASI OLMALIDIR?
Bunların dışında uygulamada sıklıkla karşılaşılan iş kazası raporunda ise durum farklıdır. İş kazası geçiren işçinin rapor parası alabilmesi için bir süre şartı yoktur. Diğer bir ifade ile 1 gün dahi çalışılması olan yada işe girdiği gün iş kazası geçiren işçi, raporlu olduğu günler için geçici iş göremezlik ödeneğini alır.
RAPOR PARASI HESABI NASIL YAPILIR?
Geçici iş göremezlik ödeneğinin hesaplanmasında; 22.04. 2021 tarihli ve 31462 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Kanun ile yeni bir düzenlemeye gidilmiştir.
Yeni Kanuna göre; analık ve hastalık durumunda rapor parası, raporun başladığı tarihten önceki 12 ayda sigortalı adına SGK’ya bildirilmiş olan prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır.
Bir diğer ifade ile artık analık ve hastalık hallerinde ödenecek rapor parasında, son 3 ayın prime esas kazancı yerine son 12 aydaki prime esas kazanç dikkate alınacak.
Böylece son 3 ayda yüksek prim ödeyerek (özellikle analık durumunda) daha yüksek rapor parası alınması yöntemiyle yapılan suistimalin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
İş kazası veya meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son üç ay içindeki prime esas kazançlar toplamının, prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak tutar rapor parası olarak ödenmektedir.
RAPOR PARASI HANGİ ORANDA ÖDENİR?
Yukarıdaki yöntemle, prime esas kazanç dikkate alınarak yapılan hesaplamanın ardından, ayakta tedavilerde günlük kazancın 2/3’ü, yatarak tedavilerde ise günlük kazancın 1/2'si SGK tarafından rapor parası olarak ödenir.
