Hekim Birliği Sendikası Aile Hekimliği Çalıştayı Sonuç Raporu

1. Basamak Sağlık Hizmetinin temel yapı taşı olan aile hekimleriyle ilgili artan iş yükü, angaryalar, sağlıkta şiddet, mobbing, cari gider sorunları ve eriyen hak edişler sonrası Hekim Birliği Sendikası, Aile Hekimliği Çalıştayı düzenledi.

Çalıştay Sonrasında Yayımlanan Sonuç Raporu Şu Şekilde Oldu:

ENTEGRE HASTANELERDE NÖBET SORUNU SORUN 1: Entegre Hastanelerin Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği “entegre birimde çalışan aile hekimleri mesai saatleri içerisinde acil servisten sorumludur” şeklindedir.

Aile hekimleri bu hizmeti verirken kendi poliklinik hastalarına yetişememekte, gebe-bebek-çocuk izlemleri, aşılamalar aksamaktadır. Bu haliyle hastalar, acilde aile hekimi acil hastaya müdahale ederken beklemek zorunda kalmaktadır ve hasta mağduriyeti söz doğmaktadır. Bir hekim aynı anda tüm işlemlere yetişmekte zorlanmaktadır.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Tanımlanan iş net olarak nöbettir. Ancak bir aile hekimi nöbeti ancak mesai saatleri dışında tutabilir. Mesai saatleri içerisinde acil servis hizmetleri, ilçe entegre hastanesinde görevli hekimlerince verilmelidir.

SORUN 2: Mesai saatleri içerisinde adli tabiplik hizmetleri, defin muayenesi, yerinde ölü muayenesi gibi hizmetler aile hekimleri tarafından verilmektedir. Bu sebeple aile hekimleri bu görevleri yerine getirmek adına görev yerini terk etmek zorunda kalıp, kendi nüfusuna ait hastaların mağduriyetine sebebiyet verilmektedir. Hastalar belli saatler süresince sağlık hizmetinden faydalanamamaktadırlar.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Mesai saatleri içerisinde adli tabiplik hizmetleri, defin işlemleri ve yerinde ölü muayenesi hizmetleri ilçe entegre hastanesinde görevli hekimlerce verilmelidir.

SORUN 3: İlçe entegre hastanelerinde yeterli sayıda hekim bulunmamaktadır. Atanan hekimler özellikle 4924 kadroları bulunmaması nedeniyle veya görevlendirme ile başka ilçelere ya da merkeze çekilmekte veya istifa etmektedirler. Bu durum, ilçe entegre hastane hizmetlerinin tüm yükünü aile hekimlerine yüklemektedir. Hastane bünyesinde; her zaman uzman hekim bulunmaması sebebi ile ilaç raporları vb. sebeplerle hastalar il merkezine gitmek zorunda kalmaktadırlar.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: İlçe entegre hastanelerin PDC lerinin başhekim dışında en az 4+1+1 (4 pratisyen hekim + 1 aile hekimliği uzmanı + 1 halk sağlığı uzmanı) olacak şekilde düzenlenmesi ve bölgenin nüfus yoğunluğuna ve hasta yoğunluğuna göre bu sayıların gerekirse artırılması gereklidir. 4924 kadroları arttırılarak hekimlerin istifalarının önüne geçilmelidir.

SORUN 4: İlçe entegre hastanelerine DHY ile atanan hekimler; gündüz mesailerini başhekim ile birlikte aslında tanımlı bile olmayan toplum sağlığı merkezinde tamamlamaktadır.

Bu nedenle ilçe entegre hastanesine atanmalarına rağmen 24 saat nöbet hizmetine girmemektedirler ve acil nöbetleri öncelikle aile hekimlerine verilmektedir.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: İlçe entegre hastanesi acil nöbet hizmetleri, 24 saat usulünce öncelikli olarak aile hekimleri dışındaki hekimlere verilmelidir. Mesailer tamamlandıktan sonra geriye kalan nöbetler, başhekim dahil olmak üzere, birinci basamak hekimleri ve aile hekimleri arasında eşit şekilde paylaşılmalıdır.

Böylece tüm hekimlerin eşit sürede çalışması sağlanmış olacaktır.

SORUN 5: Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği m. 10(5) ile hafta içi 8 saat, hafta sonu 16 saat olmak üzere haftada 30 saate kadar nöbet tutulabileceği düzenlenmektedir. Bu da aylık toplam 120 saat fazla mesaiye denk gelmektedir. Bir hekimin mesaisini tamamlayıp ayda 120 saat fazla mesai yapması bir birey olarak aile hekiminin aile hayatını, sosyal hayatını, psikolojik durumunu olumsuz yönde etkilemektedir. İnsan sosyal bir varlıktır ve sosyal olduğu sürece verimlidir. Bu fazla mesai sebebiyle, iş yerinde de hastalarına hizmette de verimi düşürmekte yine sonuç olarak hekim ve hastalar bu durumdan olumsuz yönde etkilenmektedirler.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Yönetmelikte yer alan bu fıkra tamamen kaldırılarak aylık en fazla 40 saat nöbet olacak şekilde düzenlenmelidir. Bu düzenleme da hafta içi 16 saat (nöbet sonrası izin kullandırmak şartıyla) hafta sonu da 24 saat olacak şekilde ayda en fazla 2 günle sınırlandırılmalıdır.

Fazla mesai oluşacağı için saatlik nöbet ücreti ödemesi yapılmalıdır. İhtiyaç halinde ise; gönüllülük esasıyla 40 saatten fazla tutulacak nöbetlerin, ücreti ödenmek koşuluyla hastane ya da aile hekimlerince tutulması sağlanmalıdır. Nöbet ertesi idari izinli sayılan aile hekiminin yerine; hasta mağduriyetinin önüne geçilmesi adına da öncelikli olarak diğer aile hekimlerine veya ilçe entegre hastanesi bünyesindeki hekimlere ücret karşılığında görevlendirme yapılmalıdır.

SORUN 6: Entegre hastanelerin çalışma usullerine dair yönetmelikte; aile hekimlerine nöbet sonrası izin kullandırılmaz düzenlemesi nedeniyle Aile hekimlerinden; 24 saat nöbet sonrası mesaiye devam etmesi istenmektedir. Bu durum; hem aile hekiminin hayatını hem de hasta hayatını tehlikeye atmaktadır. Asistan hekimlerin nöbetleri ile ilgili yapılan yeni düzenleme ile 24 saatten fazla nöbet tutmaması sağlanmıştır.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Nöbet ertesi izin, her hekimin hakkıdır. Bu izinler entegre hastanelerde de uygulanmalı ve yönetmeliğe bu şekilde geçirilmelidir. İzinli hekim yerine; öncelikli olarak uygun olan diğer aile hekimi görevlendirilmeli ve görevlendirme ücreti ödenmelidir.

ENTEGREDE ÖDEME SORUNLARI SORUN 7: Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliğine göre; artırımlı nüfustan faydalanan entegre ASM hekimleri, tuttukları nöbet karşılığında ayrı bir ücret almamaktadır ve nöbet ertesi izin verilmemektedir. Artırımlı ücretten faydalanan nüfusu zorunlu olarak düşük yerlerde çalışan hekimlere, dış merkezde tuttukları nöbet ve adli nöbet ücretleri ödenmektedir. Bu durum; anayasanın eşit işe eşit ücret ilkesine aykırıdır. Adli nöbet ve defin nöbeti ücreti; diğer tüm aile hekimlerine ve hekimlere verilirken, entegre hastanelerdeki aile hekimleri kapsam dışı bırakılmıştır.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: T.C. Sağlık Bakanlığı’nın B.10.0.TSH.0.20.00.01 sayılı yazısıyla; entegre dışında, nüfusu 3000 altı olan tek birimli ASM lere de artırımlı nüfus ücreti ödenmektedir. Ancak bu tek birimli ASM lere, lüzum halinde adli nöbet ve acil nöbet ücreti ödenmektedir. Adli nöbet ve defin nöbet ücretleri; mutlak suretle entegre ASM de çalışan aile hekimlerine de verilmelidir.

SORUN 8: Entegre hastane bünyesinde sunulan hizmetlerde: imkânların fazla olması (laboratuvar ve röntgen, PCR testi, acil ekipmanlar, 112 ambulanslarına ulaşım vs.), buna bağlı nitelikli ve misafir hastanın başvuru sayısındaki aşırı artış nedeniyle bakılan hastanın niteliği de artmaktadır. Aynı zamanda; alınan risk de entegre aile hekimliğinde acil müdahale yapıldığı için yüksektir.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Artırımlı nüfustan faydalanan ve nüfusu zorunlu olarak düşük yerlerdeki aile hekimlerine ve birden fazla birimli aile hekimlerine göre; bin nüfusa kadar olan ödeme katsayısının entegre aile hekimliği birimlerinde, en az 1,5 kat arttırılması gerekmektedir.

SORUN 9: Entegre sağlık hizmeti veren aile hekimliklerinde nüfus ödemesi 1.65 katsayı ile çarpılarak hesaplanır. Teşvik ödemelerinde belirlenen ödemeye esas muayene sayıları 4000 nüfus üzerinden hesaplanmıştır.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Entegre hastanelerde tavan nüfus 2400 olduğundan dolayı; teşvike esas muayene sayılarının tavan nüfusa orantılı olarak yerinden düzenlenmesi gereklidir. ASM polikliniklerinde yapılan tüm muayene, aşılama, izlem ve tarama gibi işlemlerin en az 1,65 katsayı ile çarpılarak bu sayede teşvike esas muayene sayısına ulaşılmalıdır. Aynı zamanda acil serviste bakılan hastaların, teşvike esas muayene sayılarına eklenmesi gerekmektedir.

ENTEGREDE İŞ YÜKÜ VE ANGARYA SORUN 10: Entegre hastanelerde çalışan Aile hekimleri; aynı anda 3 birimin hastasına bakmak, 1. ve 2. basamak hastalara bakmak, adli tabiplik hizmeti vermek, defin nöbetine gitmek, gündüz ve gece acil hizmeti vermek, mobil hizmet vermek, poliklinik hizmeti vermek, misafir hastalara bakmak ve aynı zamanda da koruyucu tüm sağlık hizmetlerini bir anda yürütmek gibi birden fazla işi aynı anda yapmak zorunda bırakılmaktadır. Bir aile hekimi bütün bu işleri tek başına yürütememektedir ve bu durum işlerde aksamaya sebebiyet vermektedir.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Bir aile hekimi; aynı anda birden fazla birime vekâlet edemez ve kendisine birden fazla görev yüklenemez. Bu hizmetlerin; hastanede çalışan hekimlerle, adil dağılım şeklinde düzenlenmesi sağlanmalıdır.

ENTEGREDE YÖNETİMSEL SORUNLAR VE MOBBİNG SORUN 11: Başhekim TSM hizmetini yürütmek amacıyla; kendisine ek olarak en az bir hastane hekimini, gündüz mesai şeklinde yanına görevlendirmektedir. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün 58271140-020 sayılı yazısı gereğince; E2 ve E3 ilçe devlet hastanesi bulunan ilçelerde, toplum sağlığı merkezleri kapatışmış olup bu hizmetlerin başhekimliklerce yani başhekim tarafından yürütülmesine karar verilmiştir.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Toplum sağlığı merkezi ibaresinin; E2 ve E3 entegreden kaldırılması ibaresi gereğince; bu görevin sadece başhekimce yürütülmesi ve başhekimin yanına başka bir hekimin görevlendirilmemesi gerekmektedir. Görev şemasında TSM bulunmaması ve başhekim dışında bu çatı altında bir hekime ihtiyaç olmadığından dolayı, ilçe devlet hastanesinde görevlendirilen hekimlerin kamu kaynakları en doğru şekilde kullanılması için mesailerini acil servislerinde tamamlamaları gereklidir.

SORUN 12: Entegre sağlık hizmeti sunulan ilçe devlet hastanelerinde aile hekimlerine esnek mesai planlaması yapılmaktadır.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Entegre aile hekimliğinin bulunduğu yerlerde; 24 saat kesintisiz sağlık hizmeti sunulduğundan dolayı gruplama kriterleri kapsamında bulunan esnek mesai uygulamasının, entegre aile hekimleri için muaf tutulması gerekmektedir.

SORUN 13: Entegre hastanede çalışan aile hekimlerine; olağandışı olmayan denetimler çok sık yapılmaktadır. Normal şartlarda olağan denetimler, senede iki kez yapılmaktadır. Bunun dışında; ihbar ve şikâyet durumlarında, olağan dışı denetimler yapılabilmektedir.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Olağan dışı denetimlerin; ihbar, şikâyet vb. durumlar dışında mazeret göstermeksizin yapılması engellenmelidir. Mobbing; anayasamız ve ulusları anlaşmalar kapsamında suçtur ve hekimin motivasyonunu ortadan kaldırmaktadır. Mobbinge mahal verebilecek denetim ve uygulamalardan vazgeçilmelidir.

MOBBİNG İLE MÜCADELE ➢ Bakanlığın kaybettiği davaların dokümante edilmesi,

➢ Tüm Sivil toplum kuruluşlarından (STK) açılan davalar, kazanılan davalar bunların dokümante edilmesi için çalıştay planlanması,

➢ Mobbing durumunda STK’ların sosyal medyayı birlik ve etkin kullanımıyla farkındalık oluşturulması,

➢ Haftalık çalışma planında idare tarafından eğitim saati onaylanmadığı halde, aile hekimlerine zorunlu online mesai dışı eğitim konusunda baskı uygulanması gereklidir.

Mobbing ile mücadelede tüm ilgili STK’lar işbirliği içerisinde olmalı, ortak hukuk komisyonları oluşturulmalı ve mobbing mücadele hattı gibi uygulamalar hayata geçirilmelidir.

Ehliyet, akli meleke, işe giriş gibi raporları verme yetkinliği aile hekimi üzerinde baskı oluşturmaktadır.

• Raporların 1. basamakta ücretsiz,

• 2. basamakta ücretli olması

Aile hekimlerine mobbing olarak dönmektedir.

AİLE HEKİMLİĞİ TEŞVİK ÖDEMELERİ 29/6/2021 tarihli ve 4198 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe giren Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde yapılan değişiklik sonrası destek ve teşvik ödemesi yapılmasına dair değişiklikler yapılmıştır.

SORUNLAR:

1- Ödemenin şarta bağlanmış olması

2- Ödemenin mevcut ekonomik duruma uygunsuzluğu

3- Poliklinik hizmetlerinin teşvik ödemeye dâhil olması

4- SAHU programına tabii aile hekimlerinin ve yardımcı sağlık personelinin destek ve teşvik ödemeleri

ÇÖZÜM ÖNERİSİ:

1- Hekimlere yapılan ödemelerin tek kalemde, emekliliğe yansıyan şekilde ve performansa dayalı olmadan yapılması öncelikli talebimizdir.

2- Aile hekimlerine, halk sağlığının geliştirilmesine destekleri, halkın birinci basamak sağlık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmaları ve düzenli hizmet sunumuna katkıları nispetinde ödüllendirilmeleri ve motivasyonlarının sürdürülmesi amacıyla destek ödemesi yapılır.

Bu ödeme, mezkur Yönetmeliğin eki (EK-3 Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveli)’ne istinaden, herhangi bir ihtar puanı almamış olan sözleşmeli aile hekimlerine tavan ücretin % 42’si oranında yapılır. Ancak bu ödeme 1-10 arası ihtar puanı alanlara bir ay, 11-20 arası ihtar puanı alanlara iki ay, 21 ve üzeri ihtar puanı alanlara ise üç ay süre ile yapılmaz şeklinde düzenlenen maddenin; İhtar puanı almamış hekimlere ifadesinin kaldırılması ve tavan ücretin %42 oranında ibaresinin %100 şeklinde değiştirilmesi gerekir.

3- “Aile hekimliği birimince yapılan günlük muayene sayısının;

i) 41-50 arasında olması halinde tavan ücretin % 10’u,

ii) 51-60 arasında olması halinde tavan ücretin % 21’i,

iii) 61-75 arasında olması halinde tavan ücretin % 31’i,

iv) 76 ve üzeri olması halinde tavan ücretin % 42’si oranında teşvik ödemesi yapılır.

Bu alt bent kapsamında aile hekimliği biriminin günlük muayene sayısı, aile hekiminin yaptığı aylık toplam muayene sayısının, aile hekiminin ilgili aydaki fiilen görev yaptığı gün sayısına bölünmesi ile bulunur.” maddesi kaldırılmalıdır.

ÇALIŞTAY RAPORUNUN TAMAMI İÇİN TIKLAYINIZ .

Hekim Birliği Sendikası Aile Hekimliği Çalıştayı Sonuç Raporu

Sağlık-Sen: ‘Hekim Haklarını Koruma ve Geliştirme İçin Çalışıyoruz’

Hekim Birliği Sendikası: 5 Gün Süreyle Türkiye Genelinde İş Bırakıyoruz!

Hekim Birliği Sendikası'ndan İş Bırakma Eylemine Katılım Çağrısı

Hekim Birliği: Hekimlerin Ve Sağlık Çalışanlarının Hayatı Bu Kadar Ucuz Değil!

Sağlık-Sen’den İddialara Yanıt: ‘Hedefimiz Sağlık Çalışanlarının Haklarını Korumak’

Hastaneler Güvenli Çalışma Alanı Olmalı

Şiddet Yine Hastanede Kol Geziyor

Hekim Birliği Sendikası’ndan Eziyet Yönetmeliğine Tepki: İş Bırakma Kararı

Ege Üniversitesi Hastanesinde Yemek Krizi: Sağlık Çalışanları Tepkili

Sağlık Çalışanları Üzerinde Baskı İddiası Gündemde