Rapor, vatandaşların sofralarındaki yükün ne kadar arttığını bir kez daha gözler önüne serdi. Araştırmaya göre, gıda fiyatları son 51 aydır aralıksız olarak yükseliyor ve son bir yılda yüzde 94,3 oranında artış gösterdi. Yılın ilk sekiz ayında gıda fiyatlarındaki artış ortalaması yüzde 36,6 olurken, yıllık bazda bu oran yüzde 67,5'e ulaştı.
Artışın Etkilerindeki Halkın Tepkisi
Halkın enflasyonu olarak da nitelendirilen gıda fiyatları kesintisiz olarak artmaya devam ediyor. Son 51 aydır aralıksız olarak artan gıda fiyatlarında, Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 1,8 oranında artış yaşandı. Yılın ilk sekiz aylık döneminde yüzde 36,6’ya kadar çıkan gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 67,5 olarak gerçekleşti. Bu artışlar, özellikle sabit gelirli ve yoksul kesimleri olumsuz etkiliyor. Geçen yıl ağustos ayında 547 liraya alınabilen bir gıda sepeti için bu yıl 916 lira ödemek gerekti. Yoksullar, gıdaya daha fazla para ayırabilmek için, eğitim, sağlık ve benzeri diğer gereksinimlerinden feragat etmek zorunda kalıyor.
Gıda Fiyatları ve Kamu Çalışanlarının Alım Gücü
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR’ın fiyatlarını Ankara’daki marketlerden derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir gıda sepetini esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Ağustos 2024 sonuçları açıklandı. Türkiye’de iktidarın yanlış politikaları nedeniyle Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 816 oranında arttı. Aynı dönemde, kamu çalışanlarının ücretlerinde ise yüzde 780 oranında artış yaşandı. Kamu çalışanlarının ücretlerindeki artış gıda fiyatlarındaki artışı bile karşılamaya yetmedi ve alım güçleri reel olarak azaldı.
Fiyatlardaki Artışın Detayları
Ağustos ayında sadece bakliyat fiyatları değişmezken, diğer harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre çeşitli oranlarda artış gösterdi. Ekmek, pirinç, un ve bulgur fiyatları önceki aya göre ortalama yüzde 0,2 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 0,6 oranında artış yaşandı. Süt, süt ürünleri ile yumurta grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 0,6 oranında, yağ harcamaları ise yüzde 0,5 oranında zamlandı. Meyve fiyatlarının yüzde 0,6 oranında arttığı Ağustos’ta, sebze fiyatlarında da bir önceki aya göre ortalama yüzde 5,4 oranında artış oldu.
Gelecek Beklentileri
Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksi Haziran 2020’den bu yana her ay, aralıksız olarak artış gösteriyor ve bu 51 aylık dönemde gıda fiyatları 13 katına çıktı. Türkiye’nin yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatlarındaki bu kesintisiz artışın önüne geçilmesi için yetkililerin acil önlem alması gerektiği vurgulanıyor. Yoksullar, bu artışların etkilerini sadece gıdaya daha fazla para ayırarak değil, aynı zamanda diğer temel ihtiyaçlarından kısarak hayatlarını idame ettiriyor. Ekonomik politikaların gözden geçirilmesi ve yoksul kesimlerin üzerindeki bu yükün hafifletilmesi için daha adil bir fiyat politikası oluşturulması çağrısında bulunuluyor.
