Doğum oranlarındaki düşüşe karşı kapsamlı bir adım atan hükümet, “2025 Aile Yılı” kapsamında önemli bir sosyal destek programını yürürlüğe koydu.
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemeye göre, 1 Ocak 2025 ve sonrasında doğan her çocuk için devletten maddi destek verilecek. Amaç, genç nüfustaki azalışı durdurmak ve aileleri daha fazla çocuk sahibi olmaya teşvik etmek. Yardım miktarları çocuk sayısına göre belirlenirken, ödemeler düzenli şekilde ailelere aktarılacak.
Destek Kalemleri Belirlendi: 60 Ay Süreli Ödeme Dönemi
Yeni doğum teşvik sisteminde çocuk sayısı arttıkça destek miktarı da yükseliyor. İlk çocuk için aileye tek seferlik 5.000 TL ödeme yapılacak. İkinci çocuk için ise her ay 1.500 TL olmak üzere toplam 5 yıl boyunca ödeme planlandı. Üçüncü ve sonraki her çocuk içinse ailelere 60 ay boyunca aylık 5.000 TL destek verilecek. Bu düzenleme, özellikle çok çocuklu aileleri finansal anlamda rahatlatmayı hedefliyor.
Ödemeler Devlet Fonundan Karşılanacak
Doğum yardımı kapsamında yapılacak tüm ödemeler, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu aracılığıyla gerçekleştirilecek. Bu fon, bugüne kadar sosyal yardım projelerinde kullanılmış ve dar gelirli kesimlerin desteklenmesinde önemli rol oynamıştı. Şimdi ise fon, genç nüfusun artırılmasına yönelik sosyal politikaların merkezinde yer alacak.
Başvuru Süreci Nasıl İşleyecek?
- Doğum sonrası bebeğin Kimlik Paylaşım Sistemi’ne (KPS) kaydı yapılacak.
- Aileler “Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesi” ile başvuruda bulunacak.
- Başvurular şahsen, iadeli taahhütlü posta ya da kargo yoluyla yapılabilecek.
- Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ve Sosyal Hizmet Merkezleri başvuruları kabul edecek.
- Kamu çalışanları kendi kurumları aracılığıyla başvuru yapacak.
- Yurt dışındaki vatandaşlar ise konsolosluk ve büyükelçilikler üzerinden başvuru yapabilecek.
Kim Ne Kadar Alacak?
Yeni sistemde çocuk sayısına göre ödenecek destekler şöyle belirlendi:
• Birinci çocuk için: Tek seferlik 5.000 TL
• İkinci çocuk için: 60 ay boyunca her ay 1.500 TL
• Üçüncü ve sonraki çocuklar için: 60 ay boyunca her ay 5.000 TL
Ödemeler, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu üzerinden gerçekleştirilecek.
Artış Yetkisi Cumhurbaşkanında
Belirlenen yardım tutarlarında ileride artış yapılması gerekiyorsa, bu karar Cumhurbaşkanı tarafından alınacak. Yani ekonomik koşullara göre yardım miktarlarının artırılması gündeme geldiğinde, yetkili merci olarak Cumhurbaşkanlığı devreye girecek. Bu durum, sistemin esnekliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak açısından önem taşıyor.
Yanıltıcı Beyana Yaptırım: Ödemeler Geri Alınacak
Yardım başvurusu sırasında gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar için ciddi yaptırımlar öngörülüyor. Haksız yere ödeme aldığı tespit edilen kişilerden bu tutar, gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek. Ödemenin bir ay içinde yapılmaması halinde, borç ilgili vergi daireleri aracılığıyla kanuni yollarla alınacak. Bu da sistemin kötüye kullanılmasını engelleyecek caydırıcı bir mekanizma olarak öne çıkıyor.
Başvuru Süreci Nasıl İşleyecek?
Doğum sonrası ilk adım, bebeğin Kimlik Paylaşım Sistemi’ne (KPS) kaydının yapılması olacak. Ardından “Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesi” doldurularak Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri’ne ya da Sosyal Hizmet Merkezleri’ne başvuru yapılabilecek. Kamu kurumlarında çalışanlar başvurularını doğrudan kurumları üzerinden iletecek. Yurt dışında yaşayan vatandaşlar ise işlemleri büyükelçilikler veya konsolosluklar üzerinden tamamlayabilecek. Başvuru süreci sadeleştirilmiş ve erişilebilir hale getirilmiş durumda.
Uzmanlara Göre Stratejik Bir Sosyal Politika
Demografik göstergeler uzun süredir doğurganlık oranlarının düşüşte olduğunu ortaya koyuyor. Yeni teşvik sistemi, yalnızca ekonomik bir destek değil, aynı zamanda geleceğe yönelik stratejik bir sosyal politika aracı olarak görülüyor. Aileleri ekonomik kaygılardan uzaklaştırmayı hedefleyen bu uygulamanın, doğum oranlarını yukarı çekmesi ve genç nüfus oranını koruması bekleniyor.
